Od 1 stycznia 2023 roku w Wielkiej Brytanii obowiązuje nowy bardziej sprawiedliwy dla podatników system kar za niezłożenie na czas deklaracji VAT. System ten jest oparty na punktach karnych i jest prostszy niż wcześniej obowiązujący system procentowy. Wielu podatników nie zna jednak zasad nowego systemu, dlatego przybliżamy jego reguły.
Przed rokiem 2023 za niezłożenie deklaracji VAT UK na czas groziły kary finansowe. Od 100 funtów za jedną spóźnioną deklarację, do nawet 15 proc. kwoty VAT, której firma nie zapłaciła lub zapłaciła za późno, jeśli spóźnienia występowały częściej. Za opóźnienie płatności, kary wahały się od 2 proc. kwoty VAT do 15 proc. kwoty niezapłaconego VAT. W przypadku błędów lub niedbalstwa w deklaracji VAT, podatnik mógł być ukarany nawet kwotą w wysokości 100 proc. kwoty VAT, której nie zapłacił lub zapłacił za mało.
Punktowy system kar za niezłożenie deklaracji VAT
Nowy system kar za niezłożenie VAT, który obowiązuje od 1 stycznia 2023 roku, jest oparty na systemie punktowym. Za każde spóźnione złożenie deklaracji VAT podatnikowi naliczany jest jeden punkt karny. Po przekroczeniu progu punktowego, który zależy od częstotliwości składania deklaracji VAT, podatnikowi nakładana jest kara w wysokości 200 funtów. Punty zbierają się na koncie płatnika VAT i ulegają automatycznemu wygaśnięciu po upływie określonego czasu.
W przypadku przekroczenia progu punktów karnych podatnikowi zostanie nałożona kara w wysokości 200 GBP, a z każde kolejne spóźnione rozliczenie będzie naliczane kolejne 200 funtów.
VAT w UK: jakie progi kar obowiązują podatników?
Próg punktów karnych jest ustalany w zależności od okresu rozliczeniowego. Próg to maksymalna liczba punktów, jaką można otrzymać.
| Okres rozliczeniowy | Próg punktów karnych |
| Rocznie | 2 |
| Kwartalnie | 4 |
| Miesięcznie | 5 |
Wynika z tego, że w przypadku najpopularniejszej formy rozliczania VAT, czyli w systemie kwartalnym, podatnik musi spóźnić się z ze złożeniem deklaracji 4 razy, aby otrzymać karę 200 funtów.
Jak anulować punkty karne za nieterminowe deklaracje?
Jeśli płatnik VAT nie osiągnął progu punktów karnych, jaki przypada na niego, poszczególne punkty wygasną automatycznie i konto karne zostanie wyzerowane.
To kiedy wygasną punkty, zależy od terminu złożenia deklaracji.
Jeśli termin złożenia deklaracji przypadał
- nie był to ostatni dzień miesiąca — punkt karny wygasa ostatniego dnia miesiąca, 24 miesiące później
- ostatni dzień miesiąca — punkt karny wygasa ostatniego dnia miesiąca, 25 miesięcy po tym terminie.
Oznacza to, że należy odczekać 24 miesiące od otrzymania każdego punktu, aby on wygasł automatycznie. Proces ten można przyśpieszyć, usuwając wszystkie punkty naraz. Aby to zrobić, należy złożyć wszystkie zaległe deklaracja oraz przez tzw. okres zgodności nie spóźnić się z żadną deklaracją VAT. Okres zgodności jest ustalany indywidualnie, w zależności od częstotliwości składania VAT i daty ostatniego spóźnionego VAT. Dla podatników rozliczających VAT kwartalnie będzie to 12 miesięcy liczone od ostatniego spóźnionego VAT.
Podatnikom, którzy przekroczyli próg punktów karnych, czyli dla deklaracji kwartalnych, mają 4 punty, punkty te nie anulują się automatycznie po upływie 24 miesięcy. Muszą oni złożyć wszystkie zaległe deklaracja oraz przez wyżej opisany okres zgodności nie spóźnić się z żadną deklaracją VAT.
Co z karami za niezapłacony VAT w UK?
W przypadku, gdy deklaracja VAT jest składana po terminie, opóźnieniu może ulec także płatność należnego podatku VAT (chyba że jest to deklaracja zerowa, lub zwrot VAT należy się podatnikowi).
Jeśli HMRC nie otrzyma wpłaty VAT na czas, naliczy odsetki oraz kary za brak płatności.
Odsetki za zwłokę naliczane są od pierwszego dnia zaległej płatności do dnia jej całkowitej spłaty. Są one naliczane według stawki bazowej Banku Anglii powiększonej o 2,5%.
Kary są naliczane jeśli płatność jest spóźnione ponad 15 dni i wynoszą od 2% do 4% kwoty należnego VAT, a w przypadku przedłużania płatności od całości kwoty należnej HMRC, czyli kwoty podatku VAT i odsetek.
Odsetki i kary będą naliczane od należnego VAT, który wynika z:
- deklaracji VAT
- zmiany deklaracji lub korekty
- z kwoty VAT, którą wskazał HMRC np. z powodu wykrytego błędu w deklaracji
Aby nie płacić odsetek i kar, podatnik, który się zorientuje, że nie zapłaci VAT na czas z powodu braku środków lub trudności finansowych musi natychmiast zawnioskować do HMRC o tzw. time to pay. Jest to rodzaj umowy z HMRC, w której urząd zgadza się na płatność ratach lub odroczenie płatności VAT, jeśli podatnik ma ważne powody do zalegania z podatkiem.
Odsetki i kary za brak płatności VAT na czas, nie wydają się wysokie, jednak warto ich unikać, składając deklaracje VAT w terminie. W przypadku gdy spóźnienia nie da się uniknąć, należy poinformować urząd przed datę deadline z podaniem powodu braku deklaracji na czas. Brytyjski urząd jest otwarty na prośby podatników i w przypadku zdarzeń losowych, takich jak choroba, wypadek, czy awaria systemu informatycznego, problemy z dostawcą usług księgowych może przedłużyć deadline i nie naliczać kar. A w przypadku trudności z zapłaceniem podatku VAT, może rozłożyć go na raty.
