Leczenie w Polsce z kartą EHIC lub GHIC. Jakie uprawnienia mają ubezpieczeni w Wielkiej Brytanii?

Karta EHIC często jest uznawana za dowód ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującego we wszystkich krajach europejskich, w tym w Polsce, co jest błędem. Karta ta uprawnia jedynie do korzystania z pomocy medycznej w Polsce i innych krajach w razie pogorszenia zdrowia za granicą. Nie można na nią uzyskać wizyty u lekarza rodzinnego, umawiać wizyt do specjalistów lub przeprowadzać planowanego leczenia czy też rehabilitacji w innych krajach.

Karta EHIC

EHIC (European Health Insurance Card) to Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jej polskim odpowiednikiem jest karta EKUZ. Osoby dysponujące kartą EHIC mogą korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej w razie nagłych wypadków podczas tymczasowego pobytu w:

• kraju UE (w tym oczywiście w Polsce);
• Norwegii;
• Islandii;
• Liechtensteinie;
• Szwajcarii.
  
  

Po Brexicie możesz wciąż korzystać z karty EHIC, aż do momentu jej wygaśnięcia, a potem wystąpić o nową kartę. Otrzymasz GHIC (UK Global Health Insurance Card) lub UK EHIC. To którą kartę dostaniesz, zależy o Twojej sytuacji (konkretnie od tego czy obejmują Cię zapisy tzw. umowy wyjścia). Obie karty pokrywają te same świadczenia, różnica występuje jedynie w krajach, które uznają kartę, o czym poniżej. 

Aby otrzymać EHIC/GHIC, musisz spełnić przynajmniej jedno z poniższych kryteriów:

• przebywać na terenie UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu od 1 stycznia 2021 r. i posiadać zarejestrowany formularz S1, E121, E106 lub E109 wydany w Wielkiej Brytanii;
• przebywać na terenie UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu od 1 stycznia 2021 r. i posiadać formularz A1 lub S1 wydany w Wielkiej Brytanii;
• być obywatelem UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu, który legalnie przebywa w Zjednoczonym Królestwie od 1 stycznia 2021 r. i jest objęty umową wyjścia (możesz nie być objęty umową, jeśli jesteś również obywatelem Zjednoczonego Królestwa lub jeśli urodziłeś się w Zjednoczonym Królestwie);
• być członkiem rodziny lub osobą pozostającą na utrzymaniu uprawnionej do posiadania karty osoby;
• masz podwójne obywatelstwo.

Czym jest karta GHIC i jak się o nią ubiegać?

Karta GHIC zastąpiła EHIC po Brexit. Pozwala na korzystanie z państwowej opieki zdrowotnej w nagłych przypadkach w Europie za darmo lub po obniżonych kosztach, lecz nie w przypadku leczenia planowego. Co ważne – karta GHIC nie jest ważna w Norwegii, na Islandii, w Liechtensteinie. Jej wydanie jest darmowe. Aby otrzymać kartę, należy złożyć wniosek. Wypełniając dokument, wskazuje się kilka informacji na swój temat: datę urodzenia, numer ubezpieczenia społecznego oraz dowód adresu zamieszkania. Po wysłaniu wypełnionego formularza i pomyślnej weryfikacji statusu osiedlonego oraz adresu zamieszkania za okazaniem np. rachunków imiennych na dany adres, karta powinna przyjść pocztą w ciągu 10 dni.

Jakie świadczenia obejmuje karta EHIC/GHIC?

Karty EHIC i GHIC zapewniają świadczenia dostępne w ramach NFZ i nie obejmują leczenia prywatnego.

Pomoc w ramach kart obejmuje:

• leczenie w nagłych wypadkach i wizyty na ostrym dyżurze;
• leczenie długotrwałych lub istniejących wcześniej schorzeń w przypadku nagłego pogorszenia zdrowia lub planowego tylko w wypadku posiadania dodatkowo dokumentu S1;
• rutynową opiekę medyczną nad istniejącymi wcześniej schorzeniami, które wymagają monitorowania;
• rutynową opiekę położniczą, o ile nie wyjeżdżasz za granicę, aby urodzić dziecko;
• tlenoterapię i dializę nerek (po wcześniejszej konsultacji z placówką medyczną).

Kartę należy okazać polskiemu świadczeniodawcy, np. w przychodni czy szpitalu.

Czym się różni EHIC od GHIC?

Karta GHIC nie obowiązuje w Norwegii, na Islandii, w Liechtensteinie. Poza tym nie na pomiędzy tymi kartami różnic.

Co jeśli nie masz przy sobie karty EHIC, a musisz skorzystać z pomocy za granicą?

Jeśli chcesz skorzystać ze świadczeń zdrowotnych Polsce, ale nie masz przy sobie karty, powinieneś wystąpić do NHS o wydanie tymczasowego certyfikatu zastępczego – PRC. Aby złożyć wniosek o wydanie PRC, skontaktuj się z NHS Overseas Healthcare Services

Telephone: 0191 218 1999 
Telephone from outside the UK: +44 191 218 1999
Monday to Friday, 8am to 6pm 

podając:

• swój numer ubezpieczenia społecznego,
• swoje imię i nazwisko,
• adres zamieszkania,
• datę urodzenia,
• nazwę placówki leczniczej,
• adres e-mail do konkretnego działu organizacji zapewniającej leczenie.

PRC można też uzyskać online na tej stronie: NHS

Składanie wniosków o kartę dla członków rodziny

Podczas składania wniosku o własną kartę GHIC, możesz dodać także dodatkowy, o kartę dla małżonka, partnera czy dzieci o ile zamieszkują w Wielkiej Brytanii i nie mają prawa do ubezpieczenia w innym kraju.

Dokumenty uprawniające do leczenia w Polsce

Osoby ubezpieczone, które chcą korzystać z polskiej służby zdrowia w zakresie innym niż nagłe wypadki, mogą to zrobić na podstawie określonych dokumentów:

• S1 (PL, UK) – dokument uprawniający do świadczeń w przypadku przeniesienia miejsca zamieszkania;
• S2 (PL, UK) – dokument uprawniający do planowych świadczeń zdrowotnych;
• S3 (PL, UK) – dokument uprawniający do świadczeń zdrowotnych w kraju, w którym wcześniej pracowałeś;
• DA1 lub E123 (PL, UK) – dokument uprawniający do świadczeń zdrowotnych w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
• 
  

Jakie zmiany po Brexicie w EHIC?

Konsekwencją Brexitu są nie tylko zmiany w kontaktach handlowych pomiędzy Wielką Brytanią a krajami UE, ale także zmiana zasad korzystania z opieki zdrowotnej – dla Polaków przebywających w UK i Brytyjczyków pozostających na terenie Polski. Nowe zasady świadczeń zdrowotnych wynikające z wyjścia Wielkiej Brytanii z UE obowiązują od 1 stycznia 2021 roku. Regulują je dwie umowy: umowa o wystąpieniu (umowa wyjścia) oraz umowa o handlu i współpracy (umowa handlowa). To, która z nich będzie miała zastosowanie w konkretnym przypadku, zależy od tego, czy w dniu zakończenia okresu przejściowego znajdowałeś się w sytuacji transgranicznej, czy też nie.

Kogo i w jakich okolicznościach obowiązuje umowa wyjścia?

Umowa wyjścia reguluje kwestie świadczeń zdrowotnych dla osób, które przed zakończeniem okresu przejściowego (do 31 grudnia 2020) znajdowały się w sytuacji transgranicznej dotyczącej Wielkiej Brytanii i kraju UE (np. Polski). Te należy rozumieć np. jako:

• bycie obywatelem Polski, który mieszka i jest ubezpieczony w Wielkiej Brytanii;
• bycie obywatelem Wielkiej Brytanii, który podlega jednocześnie polskiemu ustawodawstwu;
• bycie obywatelem kraju trzeciego (kraju spoza wspólnoty), który mieszka w Polsce i jest zatrudniony w Wielkiej Brytanii.

W przypadku takich osób wszystkie uprawnienia, które przysługiwały przez Brexitem, pozostają niezmienne.

Kogo i w jakich okolicznościach obowiązuje umowa o współpracy?

Umowa o współpracy reguluje kwestie świadczeń zdrowotnych dla osób, które przed zakończeniem okresu przejściowego nie znajdowały się w sytuacji transgranicznej, jednak podlegały ustawodawstwu polskiemu lub brytyjskiemu. Mogą być to obywatele Polski, Wielkiej Brytanii lub państw trzecich, którzy legalnie mieszkają w Polsce lub UK.

Takie osoby mogą korzystać ze świadczeń medycznych na ściśle określonych, zawartych w umowie zasadach.